نَشمه چَشمِ اَرمِنی ، وَختی که نی جویا دِلِس :
غزل شماره ۱۲۸
وزن/ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن
نَشمه چَشمِ اَرمِنی ، وَختی که نی جویا دِلِس
سیچه وا فَرهـاد بو ، در بَندِ ئی دُنیا ، دِلِس
هُمدُرُنگی زِس نَجور و مِهر گَرمی زِس نَخا
سَوگُلِ دِلبَـرد ؛ وَختی بَـرد نـادِن ، جـا دِلِس
اَر کِلوی عِشق نیـدی ، اَهتَو اِز مَژنـون نَگِـر
لیـوِه ایبـوهـِه هُـکـِه عُمـری بِشیـنه پا دِلِس
چیلِ مِروا جوش؛ نیبو، پُهدِه فِرگِ با فِرنگ
مـاهِ شَوگـار خُسِـه ، عَلقِس هِدِه خُرزا دِلِس
وا بَنُم وابـوهه هر فَهمی که وابو چالِه گَرد
نـافِـرِنگی نیکُنه ، هـر کی بِخَوسِه سا دِلِس
ری زِمین اَر بو خُدایی؛نی به غِیرا دام کس
پُشتِ هر حرفی که زِیدی،گرم ایفِشنا،دِلِس
باز مِن گوشُم مِنی رَشتال کَوگی کِردِه چال
هَر سَحر بُنگُم کُنه؛ نیگو، چه زُم ایخا دِلِس
بَعــدِ مَرگُـم ، وُر سَــرِ خاکُـم نِشینِـن دُنگُـلا
سَر اِجُمنِن، بُم اِگُن؛ ساوا دلِس ، ساوا دِلِس
دینِشت
۱... زیبا چشمِ ارمنی وقتی که جویای دل او نیست ، برای چه فرهاد باید در قید این دنیا باشد .
۲... هم صحبتی از او طلب نکن و مهرگرمی از او نخواه ، زیبای سنگدل وقتی بجای دل او سنگ گذاشته اند.
۳... اگر دیوانه ی عشق نیستی ، از مجنون بهانه نگیر ، دیوانه می شود آن که عمری پایِ دل اش بنشیند.
۴... دهانِ دُشنام جوش نمی شود فکری که پُخته و با فرهنگ باشد . ماه شبگار خودش هست و عقل اش خواهرزاده ی دل اش می باشد.
۵... باید هم بدنام بشود هر فهمی که جیره خوار دیگران بشود، بی فرهنگی نمی کند هر کسی سایه ی دل خودش بخوابد.
۶... اگر خدایی روی زمین باشد ، کسی به غیر از مادرم نیست ، پُشت هر حرفی که میزد دلش را گرم می فرستاد.
۷... باز انگار داخل گوشم کبک زیبایی لانه ساخته است . هر سحر صدایم می زند و نمی گوید که چه از من می خواهد.
۸... بعد از مرگم ، زیبارویان بر سر خاکم می نشینند . سر می جنبانند و به من می گویند ؛ دلش صاف و ساده بود ، دلش صاف و ساده بود.
معنی برخی لغات :
نَشمه ... قشنگ، زیبا، خوشگل
هُمدُرُنگی ... هم صحبتی
زِس نَجور ... ازش طلب نکن
زِس نَخا ... ازش نخواه
دِلبَـرد ... دلسنگ
نـادِن ... نهادند
اَر ... اگر
کِلـوی عِشق... دیوانه ی عشق
نیـدی ... نیستی
اَهتَو ... بهانه
اِز مَژنـون ... از مجنون
نَگِـر... نگیر
لیـوِه ایبـوهـِه ... دیوانه می شود
هُـکـِه ... آنکه
چیل... دهان
مِـروا ... دشنام
نیبو ... نمی شود
پُهدِه فِـرگِ ... پخته فکرِ
با فِرنگ ... با فرهنگ
مـاهِ شَوگـار خُسِـه ... ماه شبگار خودش است
عَلقِس ... عقل اش
هِدِه ... هست
خُرزا دِلِس ... خواهرزاده دل اش
وا ... باید
بَنُم وابـوهه ... بدنام بشود
وابو ... بشود
چالِه گَرد ... بختیاریها به کسی که همیشه سر سفره ی دیگران می نشیند میگویند چاله گَرد
نـافِـرِنـگی... نافرهنگی
نیکُنه ... نمی کند
بِخَوسِه ... بخوابد
سا دِلِس ... سایه دل خودش
ری زِمین ... روی زمین
اَر بو خُدایی ... اگر خدایی باشد
نی ... نیست
به غِیرا دام کس ... کسی به غیر از مادرم
که زِیدی ... که می زد
ایفِشنا ... می فرستاد
مِنی ... انگار
رَشتال کَوگی ... کبکی زیبا
کِردِه چال ... لانه ساخته
بُنگُم کُنه ... صدایم می کند
نیگو ... نمی گوید
چه زُم ایخا ... چه از من می خواهد
وُر سَــرِ خاکُــم ... بر سر خاکم
نِشینِـن ... می نشینند
دُنگُــلا... دهان گُلان . اصطلاحا یعنی زیبا رویان
سَر اِجُمنِن... سر تکان می دهند
بُم... به من
اِگُن ... می گویند
ساوا ... صاف و ساده و بی کلک
ساوا دِلِس ... دل اش صاف و ساده و بی کلک بود
