کـال وا پُـر تَک تِخار و تال وا پُـر پیت بو :
کـال وا پُـر تَک تِخار و تال وا پُـر پیت بو
هرکه چی خالِت بِنِه خالَک,سَرآخِر خیت بو
مَرزه ی مِرزِنگ, بهتر بِت اِیـاهِه بالِ تیـت
وای اِز او روزی که مِرزِنگات,یالِ تیت بو
مِل پُلِ مَحشَر اَیَـر هَم راست بـوهِه , بازهم
گُـرخِه اِز وَستِن دلـی کـه خِفتِ تـالِ میت بو
هَر خُمِه , نَخش آفِرینِ فَرشِ بی بی بَفت نید
تُـم بـه تَمدارِس اِدِه , دستِ دل اَر کِرکیت بو
جا نِشَستِن پـایِ مِنبـَر , وا دلِ خُت گَـل بِگِـر
کَهخُیایِ فِرگِ خُت بو , .. وا خُتَم هـالیت بو
خـاک دُنیــا تـا هِمیـشِه ,فَـرشِ زیـرِ پـات نید
دیـر و زی داره, ولی روزی لَهـافِ ریت بو
چَنـد وَختـی هِـد خُدایـا نیـد هوشِـت گَـرمِ کار
وَخت کِـردی هوشـگـَرمِ مَملِکَت داریـت , بو
بوی لِرتِ رَشک نیده دل که بو تُمنوشِ عشق
بـو بِجـورونِ دلـی کـه وا دلِ خُت ,.. فیت بو
کـال= نارس. استعاره از چشمی که رنگ متفاوت دارد . سبز , ابی , خاکستری و.. بختیاریها به چشمی که رنگ متفاوت دارد کال می گویند , یعنی هنوز نارس است و نرسیده . مثل چشم سبز و آبی و غیره
وا= باید ( با همین تلفظ معانی دیگری هم دارد وا = باز کردن, وا = باید , وا = با )
پُـر تَک تِخـار و .. = پُر جنب و جوش و..
تـال = تار . تار مو (( حرف ل و حرف ر باهم همخوان هستند و در گویش های فارسی تبار همخوانها جایگزین هم می شوند . شکال = شکار , تال = تار , کال( کاشتن ) = کار ))
وا پُـر پیـت بو = باید پر پیچ و خم باشد
هر که چی خالِت بِنِه خالَک= هر کسی که مثل خال تو خالک بگذارد
سَرآخِر = آخر سر , سرانجام
خیت بو = سرافکنده می شود
مَـرزه ی مِـرزِنـگ = مَرزنجوشِ مُژه , مژه ها به مَرزنجوش تشبیه شده است,( مرزنجوش جُزو گیاهان دارویی و تسکین دهنده است )
بهتر بِت اِیاهِه= به تو بهتر می آید, بیشتر برازنده ی توست
بـالِ تیـت= اطراف چشمت
وای اِز او روزی که مِـرزِنگِات= وای از آن روزی که مژه هایت
یـالِ تیـت بو= یالِ چشمت باشد ( یعنی تداعی گر یال شیر بشوند . یعنی خشمگین بشوی )
مِل پُلِ مَحشر = پُل موی مانند محشر
اَیَـر هم = اگر هم
راست بـوهه, باز هم = راست باشد , باز هم
گُـرخِه اِز وَستِن= از افتادن می گریزد
دلـی کـه خِفتِ تـالِ میت بو= دلی که به تار مویت خفت شده باشد ( خِفت = گِره زدن و بستن را خِفت گویند , در واژه ی خِفتگیری هم معنی مسدود کردن راه بر کسی و گرفتن چیزی از او معنی میدهد . )
هَر خُمِه= هر خامه ( منظور خامه ی بافت قالی ست بختیاریها به خامه ی قالیبافی خُمِه میگویند )
نَخش آفِرینِ فَرشِ بی بی بَفت نید= نقش افرین فَرشِ بی بی باف نمی باشد ( به فرش هایی که توسط بانوان ایل بافته می شود فرش بی بی بَفت میگویند و به خاطر ذهن باف بودن آنها دارای ارزش هنری می باشند , یعنی بدون نخشه ( نقشه ) بافته می شوند )
تُـم بـه تَمدارِس اِدِه = طعم به دار قالی اش میدهد ( بختیاریها به دارقالی , تَمدار می گویند )
دستِ دل اَر کِرکیت بو= کرکیت اگر در دست دل باشد ( کرکیت ابزاریست شانه مانند در بافت قالی که بعد از گره زدن بر روی گره ها می کوبند تا همه ی گره ها در یک ردیف قرار بگیرند )
جا نِشَستِن پـایِ مِنبـَر = بجای نشستن به پای منبر
وا دلِ خُت گَـل بگِـر = با دل خودت اُنس بگیر (( در اینجا ( وا) معنی ( با ) می دهد ))
کَهخُیایِ فِرگِ خُت بو= کدخدای فکر خودت باش
وا خُتَم= باید خودت هم (( در اینجا ( وا ) معنی ( باید ) می دهد ))
هـالیت بو = حالی ات بشود , بفهمی, درک بکنی
خـاک دُن
یــا تـا هِمیـشِه= تا همیشه خاک دنیا
فَـرشِ زیـرِ پـات نید= فرش زیر پای تو نمی باشد
دیـر و زی داره= دیر و زود دارد
ولـی روزی لَـهـافِ ریـت بو= ولی روزی لحاف رویت می شود
چَند وَختی هِـد خُدایا = چند وقتی هست خدایا
نید هوشِـت گَرمِ کار= هوشت گرم کار نیست
وَخت کِـردی= وقت کردی
هوشگـَرمِ = مشغولِ
مَملِکَـت داریـت , بو= مملکت داری ات باش
بوی لِرتِ رَشک نیده = بویِ سوختگی حسادت نمی دهد (( لِرت = بوی سوختگی ناشی از پِرزاندن مثل بوی برخاسته از پرزاندن کله پاچه را گویند ))
دل که بو تُمنوشِ عشق= دل که طعم عشق را چشیده باشد (( تُمنوش = تَم + نوش , یعنی مزه نوشی , یعنی چشیدن ))
بـو بِجـورونِ دلـی کـه = باش جستجوگرِ دلی که
وا دلِ خُت= با دل خودت
فیت بو= فیت باشد , سازگار باشد
