ری زِمیــنِ تِشنـه ، رَدِ بِشت ، .. نیمَهنِه بِجا :
غزل شماره ۱۵۷
وزن/ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن
ری زِمیـنِ تِشـنـه ، رَدِ بِشت ، .. نیمَهنِه بِجا
خَوپَـلایِ دوش ؛ ری بالِشـت ، .. نیمَهنِه بِجا
هـر تَشِ تُنگی ، مُدُم نی ، اَفتَوِ تیگِس ، بِلاز
کَـهخُیـائـی کِــردِنِ اَنگِـشــت ، .. نیمَهنِه بِجا
گَـرگَـراش و مـار ، وابـی ایلخـانِ قَـلعـه تُـل
تیـرَک و تاق و سِتیـن و خِشت ، نیمَهنِه بِجا
جانِهِشتی که زِ ما مَهنِه ، بـه غِیـرا ویـر نید
عُـمـرِ مـا ، چی دیـلَـقِ دینِشـت ، نیمَهنِه بِجا
وا نِهیـوِ بای ،.. بَلگِ بید ، نیمَهـنِه ، به لَک
مِن گُدارِ سیـل ،.. باغ و کِشت ، نیمَهنِه بِجا
تَخت اَیَر وابوهِه مِنبَر،فوطه هم وابوهِه تاج
بی رَوِشـتِ پاک ؛.. ئی آلِشت،.. نیمَهنِه بِجا
نی به غِیرا عشق ، داغ هیچ نِشتی دیرسوز
وا نَظَـر یا اَرچه جایِ نِشت ، .. نیمَهنِه بِجا
۱ ... رَدِ باران رویِ زمینِ تشنه ، به جا نمی ماند ، روی بالش ، خواب و کابوسی دیشب به جا نمی ماند.
۲ ... آفتاب پیشانی هر آتش بزرگی همیشه برافروخته نیست ، کدخدایی کردن زغال برافروخته پایدار نیست .
۳ ... مارمولک و مار ، ایلخان قلعه تُل شده است، تیرک و تاق و ستون و خشت به جا نمی ماند.
۴ ... میراثی به غیر از یاد ، از ما نمی ماند، عمر ما مانند دود اسپند ، دوام ندارد .
۵ ... با نهیب باد ، برگ بیدی به شاخه نمی ماند، در مسیر عبور سیل ، باغ و کشت به جا نمی ماند.
۶ ... اگر تخت ، منبر بشود ، فوطه هم تاج بشود ، این جابجایی بدون روش پاک دوام ندارد .
۷ ...داغ هیچ نیشی به غیر از عشق ، دیرسوز نیست ، اگرچه به نظر می آید که جای نیش به جا نمی ماند.
.
معنی لُغات :
نیمَهنِه بِجا ... به جا نمی ماند ، باقی نمی ماند ، دوام ندارد ، پایدار نیست ، نابود می شود
خَوپَلا ... خواب ، کابوس
دوش ... دیروز ( به شب و روزی که سپری کرده ایم می گوییم دوش) ، اگر بخواهیم بگوییم "دیشب" می گوییم (دوش شَو = دوشَو ) اگر بخواهیم بگوییم دیروز عصر ، می گوییم ( دوش پِسین )
خَوپَـلایِ دوش ... خواب و کابوس دیشب
ری بالِشت ... رویِ بالش
تَش ... آتش
تَشِ تُنگ ... آتش بزرگ برافروخته با کنده های درخت
مُدُم ... مدام ، همواره ، همیشه
نی ... نیست
اَفتَوِ تیگِس ... آفتاب پیشانی اش
بِلاز ... برافروخته شعله ور
کَـهخُیـائـی ... کدخدایی
اَنگِـشـت ... به زُغال سرخ و شعله ور اَنگِشت می گویند
گَـرگَـراش ... مارمولک بزرگ
وابـی ... شد
قَـلعـه تُـل ... قلعه ای بر روی تپه در منطقه باغملک خوزستان متعلق به محمدتقی خان بختیاری که مخروبه شده است.
سِتیـن ... سُتون
جانِهِشتی ... میراثی ، آنچه برجا می ماند
مَهنِـه ... می ماند
ویـر ... یاد ، خاطره
نید ... نیست
چی ... مانند
دیـلَـق ... دود
دینِشت ... اسپند
وا نِهیـوِ بـای ... با نَهیبِ باد
بَلگِ بید ... برگ بید
نیمَهـنِه ... نمی ماند
بـه لَک ... به شاخه
مِن گُـدارِ سیـل ... تویِ مسیرِ سیل
اَیَر ( اَر)... اگر
وابوهِه ... بشود
فوطه ... عمامه
اَر ... اگر
بی ... بدونِ ( با همین تلفظ معنی بود هم میدهد)
رَوِشتِ پاک ... روش پاک و درست
ئی آلِشت ... این تعویض ، این جابجایی
نِشتِ ... نیش ( نِشتی ... نیشی)
وا نَظَـر یـا ... به نظر می آید
اَرچه ... اگرچه
جـایِ نِشت ... جای نیش
درود بر شما استاد گران ارج
و سپاس برای سروده ی به معنا و زیبایتان
و با تاخیر زادروزتان را تبریک عرض می‌نمایم
بهترین ها پیش روی شما و خانواده محترم باشد.
شاد و تندرست باشید