چی دِنـا نی هَر کُهی ، وا بَرف و چَوغون آشنا :
غزل شماره ۱۴۹
وزن/ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن
چی دِنا نی هَر کُهی، وا بَرف و چَوغون آشنا
هَر دلِ مُژنیـده نی ، وا حالِ مَـژنــون ، آشنا
وا شَوونـی کِـرده بـوهی کـال چَشمونِن ، مُدُم
تا بِگِـردی ، .. وا زَبـونِ کال چَشمـون ، آشنا
وا زَنی سَهـرا زِ اَهـواز و بـه زَرده ، پا بِنـی
تـا کـه وابـوهی تـو وا توفِـشتِ کـارون ، آشنا
دل زَمنـدی نـی مِنـه دُنیــا ، بـه غِـیـرا کولـبَـر
زاهدی نـی بـوهِـه وا زَخـمِ سَـرِ شــون ، آشنا
پـا بـه وارِ دل اَیَـر هوشِت بِنِـه ، .. دَرجا اِبـو
هَفـت شَهـرِ عِشقِنه ، سامـون بـه سامـون آشنا
هُمدُرُنگ و مَحرَمی ، وا بو نِهِنگِت ،.. تا کُنه
دلـبـرِ دِلـبَـردِته ، .. زی حــالِ داغــون ، آشنا
بَعــدِ مَـرگُـم جَخـت بـوهـِه بُنـگِ دینِشتُـم بُـلنـد
دل پَریـشـونون اِبـون وا ئـی پَریـشـون ، آشنا
معنی ابیات:
۱ ... مانند دنا هر کوهی با برف و بوران آشنا نیست. هر دل چنگ زده ای با حال مجنون آشنا نیست.
۲ ... باید مدام کال چشمان را شبانی کرده باشی تا با زبان کال چشمان آشنا بگردی.
۳ ... باید از اهواز بیرون بزنی و به زردکوه پا بگذاری تا با تلاطم کارون آشنا بشوی .
۴ ... توی دنیا خسته دلی غیر از کولبر نیست ، زاهدی نیست که با زخم سر شانه آشنا باشد.
۵ ... اگر هوش تو پا به منزلگاه دل بگذارد ، بلافاصله هفت شهر عشق را سامان به سامان آشنا می شود.
۶ ... باید کنارت همراه و محرمی باشد تا از این حال داغان دلبر دل سنگ ات را آشنا کُند.
۷ ... بعد مرگم تازه صدای دینشتم بلند می شود، و دل پریشانان با این پریشان آشنا می شوند.
معنی لُغات:
چی دِنـا ... مانند دنا
نی ... نیست
هَر کُهی ... هر کوهی
وا ... با ( با همین تلفظ معنی باید هم می دهد )
چَوغون ... بوران
مُژنیـده ... چنگ زده شده
مَـژنــون ... مجنون
وا ... باید
شَوونـی ... شبانی
کِـرده بـوهی ... کرده باشی
کـال چَشمونِن ... چشم کالان را
مُدُم ... مدام
وا زَبــونِ ... با زبانِ
وا زَنـی ... باید بزنی
سَـهــرا ... بیرون
زِ ... از
بـه زَرده ... به زردکوه
پـا بِنـی ... پا بگذاری ، پا بنهی
تـا کـه وابـوهـی ... تا که بشوی
تـو وا ... تو با
توفِـشتِ کـارون ... تلاطم کارون
دل زَمنـدی ... خسته دلی
نـی مِـنــه دُنیــا ... نیست توی دنیا
بـه غِـیـرا ... به غیر از
بـوهِــه ... باشد
وا زَخــمِ سَـرِ شــون ... با زخم سرِ شانه
وارِ ... منزلگاه، توقفگاه ، بارانداز
اَیَــر ... اگر
هوشِت ... هوش ات
بِنِـه ،... بنهد ، بگذارد
دَرجــا ... بلافاصله
اِبـو ... می شود
هُمـدُرُنگ و مَحرَمـی ... همراه و محرمی
وا بو ... باید باشد
نِهِنگِت ... کنارت
تـا کُـنه ... تا بکند
دلـبــرِ دِلـبَـردِتـه ... دلبر دل سنگ ات را
زی حــــالِ داغــون ... از این حال داغان
جَخت ... تازه
بُنـگِ دینِشتُـم ... بانگ دینشتم ( دینِشت یعنی اسپند ، و نام مجموعه غزلیات لری شاعر)
دل پَریـشـونون ... دل پریشانان
اِبـون ... می شوند ، خواهند شد
وا ئـی ... با این
پَریـشـون ... پریشان
