بَختُـم اَر یـار هِـده , رَخت ِ خَـوُم تـا بِزَنِه :

بَختُـم اَر یـار هِـده , رَخت ِ خَـوُم تـا بِزَنِه
سی دل سُهده ی مـا , خیـمه مِنِه سـا بِزَنِه

 

دیر وَختِه که مُنُم , مَنده و مَنـدیر یـو که

یـارُم از دَر به دِرآ , حرف ِ مُــدارا بِزَنِه

 

رَهـدِنِـس, رَهدِنه کَـوگِ,نَفَسِس اَوشُمِـه کُه
شاهِ دُرگَـل به لَچَک , وَختی کـه مِینا بِزَنِه

میشِکــــالا هـمـه وابیـنه شِکــــــال پَلَلِـس
کـــاش دَردِس بــه سَـرِ میـرشِکـــالَا بِزَنِه

حرفِ تَهل اَرکه دراهه زِ لَـوِس , شیـرین ِ
بِهل تا هرچی اِخــاهه بـه  مُو مِـروا بِزَنِه

یوسـفی کـو ؟ که درآ وا کَد ِ بسته یِه نَظر
تَش مِنِـه چـــالـه ی اِحســاسِ زِلِیخـا بِزَنِه

کاشــــکی یــار بیـاهه دَم ِ صُو وا دَستِس
پــرده ی کــرکـــره ی پِـلـکُمـه بـالا بِزَنه

گُوگِری اَرکه بوهِه ,سیچه کُرِ لیشِ فیلیپ
وا بـیــا تَـش بـه مِـنـه حـاصِـل ِ دارا بِزَنه

سردیـــاری به کُلَه خُسرَوی و چوقـــا نید
کـاش بِرچِ لَچَکِـس، تَش مِنِه چوقـــا بِزَنِه

ای دُوَرگَـل , نَگِـریـن از دِلِ شَهـرو اَهتَـو
مُهلـدیـن کَهگِـلِسه , هـرچه اِخـا  پـا بِزَنه

 

---

دکلمه با صدای نسیم طهماسبی

---

خوانش بخشی از همین شعر در دستگاه همایون گوشه شوشتری با صدای حمید زارع فارسانی

---

 

معنی برخی لغات :

---

هِده hede =هست

---

رخت ِ خَوُم rakhte khavom =رختخوابم 

---

سی si=برای

---

سُهده ی ِ ما sohdeye ma = سوخته ی ما

---

سا sa= سایه

---

وخته vakhte وقت است

---

مُنُم monom = منم

---

منده mande = مانده , درمانده 

---

مندیر mandir = منتظر , چشم براه

---

یوکه yo ke = اینکه

---

به دِرآ = بیرون بیاید , بیرون بیا ( به هر دو معنی رایج است البته در لحن صحبت کردن مشخص می شود که کدام معنی منظور است . در زبان بختیاری بسیاری از کلمات ظاهر یکسان دارند ولی معنای متفاوت )

---

رهدِنِس rahdenes = رفتنش

---

رهدنه rahdene = رفتن ِ

---

کَوگ kawg = کبک ( پرنده ی کوهی خوش صدا )

---

نفسس nafases = نفسش

---

اَوشُمِه کُه avshome koh = (کوتاه شده ی  آوریشُم ) آویشن کوهی, بختیاریها آنرا اَوریشُم  avrishom و چهارمحالی ها آنرا اوشُم  ovshomتلفظ می کنند .

---

شاهِ دُرگَل dovargal = شاه دختران

---

لچک = کلاه زنانه در میان عشایر

---

مینا meyna = پارچه ای توری مانند که با منجق و پرک و برگ تزئین می شود و به لچک متصل است

---

میشکالا mishekala =میرشکارها 

---

وابین ِ vabine = شده اند

---

شکال ِ shekale =شکار ِ

---

 پَلَلِس  palales= موهایش

---

کـــاش دَردِس = کاش دردش

---

حرفِ تَهل tahl = حرف تلخ

---

ارکه = اگر که

---

دراهه derdhe = درآید 

---

زِ لَوِس ze laves  = از لبش

---

بِهل behl = بگذار , اجازه بده

---

تا هر چه اِخاهه = تا هرچه می خواهد

---

به مو مِروا بزنه merva =  به من حرف زشت بزند . مِروا =حرف زشت - ناسزا 

---

کَدِ بسته = کمر بسته

---

یه نظر = یک نظر

---

تش tash = آتش

---

مِنه mene = توی ِ - داخل ِ ( با همین تلفظ به معنی بگذار هم هست )

---

زیلیخا = تلفظ بختیاری زلیخا به دوصورت هست zilikha , zeleykha

---

بیاهه biyahe = بیاید

---

وا دستِس va dastes = با دستش

---

پِلکُمِه pelkome = پلکم را - مژه ام را

---

گُو گِری geowgeri =برادری متاسفانه مصوتی برای تلفظ صحیح این واژه در قسمت ( گو ) نداریم . فقط یک بختیاری می تواند آن را تلفظ کند .

---

ارکه = اگر که

---

بوهه= باشد 

سیچه کُرِ لیشِ قیلیپ = برای چه پسر زشت فیلیپ ( اسکندر فرزند فیلیپ )

---

وا بیا = باید بیاید

---

تش به منه  حاصل ِدارا بزنه = آتش به حاصل دارا بزند

---

دارا = داریوش سوم

---

سردیاری sardiyari = سرشناسی 

---

کُلَه خُسرَوی = کلاه خسروانی

---

چوقا = لباس مردان عشایر بختیاری

---

نَگِرین nagerin = نگیرید

---

اَهتَو ahtaw = ایراد - بهانه - خرده گیری - 

---

مُهلدین mohldin= بگذارید. اجازه بدهید

---

کهگِلِسه kahgelese = کاهگلش را

---

هرچی اِخا = هرچه میخواهد 

---

پا بزنه = پاچِل کُند

---