منظومه ( اسکندر و نوش آفرین ) قسمت 08:

(11)

در باب دل

***

به آن پاک یزدان,که بخشیدهوش
دلِ آدمیـــزاده  دارد دو گـــــوش

یکی گوش شیطانِ افسونگر است
یکی گوش جبـریلِ وَحی آورست

خرد جبرئیل است وشیطان هوس
همیشـه تـو را, بـوده در دستـرس

چـو دیــدی خـرد آستیــن می دَرَد
ببین تا که گوش اَت کُجا می چَرَد

تو را دل , نباشد اگر هـوشــکــار
روانت, بگـــــردد  فـرامـوشــکار

زِ دنیـا , چه خوش کـام برداشـته
دلـی کــه خــرد زیــر سر داشـته

اگر دل,به بیراهه ها راهی است
گریبان کِشِ دل, کج آگاهی است

خوشـا آنکـه دارد دلـــی هوشمنـد
نــدارد به گوش دلـش , گوش بند

بـرو , پاسـبـان دل خـویـش بـاش
چــراغِ شَبِ کُلبـه ی خویش باش

(12)

اسکندر, در دوراهی عشق و هوس

***

جهان راست آن عاشقی را به کام
که گیرد ز معشوقه ی خویش جام

سکنــدر , فِشُــردی پیاله به دست
لعـاب هوس,  در نگـاهش نشست

تــو گُفتی , عَـزازیـل در گوش وی
بگُفتــا : بـه بـَر گیــر آغـــوش وی

زِ باغــش , بگُـفتــا گُــلِ تَــر بچـین
چه کــم دارد از دُخـتِ خاقــان چین

تو بیماری و مـرهمت دست اوست
دوای تـو در نرگــس مسـت اوست

چـو شیـطان , فـروشنـده ی ناز شُد
سکنــدر , نگــاهش هـوس بــاز شُد

نگـاهــش تـو گُفتی , بگُفتی بــه راز
کــه , ای دلستــــان  دلبـــر دلنـــواز

به شهــر شمــا , ای گُــلِ شَه پسنـد
نــدانــم بـُود نــرخ یـک بـوسه چنـد

براین تشنه کِی آب چشمه بس است
زِ جانان مرا یک کرشمه بس است

منـــم تشنـۀ ی بوسـه ای ,  از لبـت
بر این تشنه کُن , بوسه ای مرحمت

قــدم چون نهـــادی بـه سی دره سی
برانگــیختی رشــک هـــر نرگـسی

زِ یــاقــوت لعلت , مـــرا  قــوت ده
مـرا , قـوت از آن لعـــل یـاقوت ده

به نقد این زمان , گر به بُستان رَوَم
چه غم , گر که فردا به زندان رَوَم

نــه آن بُـلبُـلم , پُشـت بــر گُــل کُنم
کِشــم رنــج خـــارت , تحمــل کُنم

همی خـواسـت , در برکشـد یار را
ببوسـد , دو رُخســـار گُـلنـــــار را

زِ ماه رُخش ,خواست بوسد دو لب
زِ نخل قدش , خواست چیند رُطب

بگیـــرد بـه بَـــر آن بـــر عنبریـن
زنـــد , بوسه بــر آن لبِ شکــرین

کُــنــد عنبریـن ، بـَر زِ بـوییــدنـش
کُـنــد شکـــرین ، لـب زِ بوسیدنش

کــه عقل آمدش , در نهیب وخروش
ملامـت کُنــان , گُفت او را به گوش

هـُمـای سعــادت , هــم از روی بام
چــرا , پَـر دهی ای سبک مغز خام

هــر آن کــو جوانـست و دارد خــرد
بــه چشـم جـوانـی , جهـــان ننگــرد

نه هر کو کـه چون صاحب یال شُد
چـو رامیـن , هــوا خــواه امیال شُد

دل عـــاشقـــان ,  وادی ایـمـن است
وگـرنـه هــوس , دام اهــریمن است

هوس , ریشه در خـاک دل می زند
نه ریشه,  به هـر آب و گل می زند

هـوس از نظــر ,  نــور گیرد همی
نظـــر را ببنـد ,  تـــا بمیـــرد همی

دلا,  بهتـر از عاشقی , پیشه نیست
به دُنیــا بــه ازعشـق اندیشــه نیست

چو لب دوخت عقل , از ملامتگری
و دل , شـُـد زِ رنـگ تعلّــق بـــَری

قضا گُفت : برگیـــر روی از رُخش
قـــدر گُفـت : مستـــانـه دِه پاسُخـش

قضــا گُفـت :  در بنــد شیـطان مشو
قــدر گُفــت : گُفتـــم پشیـمـــان مشو

سکنــدر حیــا کــرد ازو رو گرفـت
نه گُـــل را بینـداخـت نــه بو گرفت

ملامت کش عشق , چون شَـرم کرد
دلِ سنــگ نوش آفــرین نَــــرم کرد

چو دیـد از عُذارش , نظر بر گرفت
بـدانـست , جــــادوی عبهـــر گرفت

دلـش بــر دمیــد و یــکی رای کـرد
به دل , مهــر او را همی جای کرد

هم اوبود,آنکس که می خواست این
همـــان دلشُــــده , عـاشــق راستیـن

چو اسکنــدر آن جـــام را سر کشید
هُـمـــای سعـــادت بــر او پـَر کشید

چو شُـد , دل بــه زُلــف دلارام رام
دگـر بـاره آن سـاقـی تُـرک , جــام

پُــر از آب کرد و به دستـش سپُــرد
سپـُــرد و دل از عـاشــق خـــام بُرد

به دل , چون کـه شُد ناوکش کارگر
بنـــوشیـــد , آن شربـت هــوش بــَر

چو دل رفت و دیگر قراری نمــاند
نشــــان از دل و بُردبـــاری نمــاند

بُـتِ دلستــان , شـــاهـد مـاهــروی
نمــودش بـــه انگشـت سامان کوی

دو رُخ چون دولاله دل انگیز کرد
شکر پـاره ی لب , شکر ریز کرد

کـــه آن بــَرشُـــده چــــادُر قیرگون
کـــه از مـَطبخش دود آیـــــد بُرون

ســـَرای دل اَفـــــــروز کیخـاستــی
نَیایــد هـــم از سـَرو , جُـز راستی

آلاچیق چــــادر , شب و روز بــاز
از آنروست , کاو هست مهمان نواز

بــه روی دل و دیــــده منت نهیــد
کـــه در مـُلک کیخـــا قریب رهید

یکی هست , درویش چـادُر سرای
بـه چــادُر , درآیید و قلیـان و چای


بنوشیــد چــــای و گــلو , تـَر کنید
سیــــاهـــی چـــــادر مـُنـــور کنید

گـران است بــر وی,  اگـر بشنود
که تن خسته ازمُلکِ وی می رود

سکنـدر کــه بـر پـا نبـودش قَــرار
به دور بودش این دعوت ازانتظار

نظر دوخت بـر خوبـروی چگــل
تو گفتی , کـه با او همی گفت دل

چه زین به که دراین فَراز ونَشیب
پَـذیــــرای عـاشـق بگــردد حَبیب

اگـــر یوسُـفــی ,  بـا زُلیخـــا بـرو
وگـــر مرگ خواهی به جُلفـا بـرو

چو لب بست , معشوقه از گُفتـگو
لبـــان سکنـدر , بشُـد بـوسـه جـو

چنان گُفتِ جانان به جانش نشست
کـه بـرق هوس از خیالش بجست

به وی خواست گفتن که ای دلفریب
نبـاشـد جُنــون از سـکنــدر غریب

بـرایــــم ,  تـو آن نستـــرن دامـنـی
که چون جان گرامی چوجان بامنی

تـو خـود کیستی , ای سَراپـا شِکَر
بـه مـن آب دادی ,  شُدم تشنه تَــر

گر ایـن آب در جــام بودی شراب
سکنــدر شـُدی,  تا قیـامت خراب

سکنــدر,  بدان دُرج دُردانـه ریـز
گُریــزی زد از زُلـف مَشـاطه بیز

بــدو داد جــام و به دل (اِن یکاد)
بخـوانـد و بگُفت لُطف عالی زیاد

بـدو گُفـت : هستیـم ما سر به سَر
نمـک پـرور سـُفــره ی ایگــــَدر

بــه دُبــــا نباشنـد , کیخــا , همی
چـو کیخـــا بیـــایـد بـه دُبـا همی

همه جان به کف سوی دُبا شویم
به خدمت , شرفیاب کیخـا شویم

کمیــن بنــدگان نمــک پـروریــم
کــه در سایه ی لُطف وِی اندریم

چونوش آفرین این سُخن زو شنُفت
لب سـُرخ , پر خنده کـرد و بگُفت

نَبـُردست با خود که خَرگــاه را
نه ایل و نه احشــام و نه جاه را

چو کیخا نباشند بی بی که هست
سراپرده اش هست وجای نشست

درآیــد بــه خـدمـت , پذیرایتـــان
که تا خود چه باشد به دل رایتان

در این گُفتگو بود با نیــک مـرد
که از دشت دُبا بپا خواست گرد

دلش چون کبوتر به بَر می طپید
نظـــر از سکندر گرفـت و بدیـد

کــه آیـد سواری زِ تُرکان به راه
رسانده غـُبار از زمین تا به ماه

چنـــان داده افسـار در دست بور
که گُفتی , سر رزم دارد چو تور

بـه سـردی بر آورد , آه از نهـاد
پیــــاله گـرفت و بـه کُلفـت بــداد

هوا را درآن دَم که بینی پَس است
دگر ورد مَستانه گُفتن بَس است

خـلاف دل از یار , دوری گـُزید
صَلاح خود و دل در آن کار دید

بـه بــــالا بینـداخـت ابــرو و گُفـت
که در شوره نرگس نخواهد شکُفت

همه دلستـانان به صد آه و اَشک
بـه دوش کنیــزان نهــادند مَشک

چو نزدیک شد ,  آن ســوار دلیـر
برفتنــد و بـُردنـــد , دل را اسیــر

زِ چشمه برفتند , بــا چَشــم تَنــگ
بُتــان چِگِـــل , بــا کنیـزان زَنـگ

ادامه در قسمت بعد ...